Tổng quan về rượu vang Pháp

Rượu vang Pháp – Nét tinh hoa từ kỹ thuật truyền thống và sự ưu ái thiên nhiên

Phân hạng của rượu vang Pháp

Từ năm 1935, hệ thống phân loại rượu vang Pháp được ra đời như một bước ngoặt quan trọng, góp phần nâng tầm chất lượng và định vị thương hiệu cho ngành công nghiệp rượu vang nước này. Hệ thống này bao gồm 3 phân hạng chính, giúp người tiêu dùng dễ dàng lựa chọn loại rượu vang Pháp phù hợp với nhu cầu và sở thích: 

1. Appellation d’Origine Contrôlée (AOC): Phân hạng AOC là biểu tượng cho những chai vang thượng hạng, đáp ứng các tiêu chí khắt khe về nguồn gốc xuất xứ, giống nho, phương thức sản xuất, thời gian lão hóa, nồng độ cồn… Mang đến trải nghiệm hương vị tinh tế và đẳng cấp.

Trong hệ thống phân loại AOC/AOP của Pháp còn vinh danh những chai vang xuất sắc nhất thông qua hai cấp độ cao nhất: Grand Cru và Premier Cru.

Grand Cru: Đỉnh cao danh giá, Grand Cru là biểu tượng cho những chai vang hảo hạng nhất nước Pháp. Nổi tiếng với chất lượng vượt trội, các vùng vang danh tiếng như Bordeaux, Burgundy và Champagne thường sở hữu những tuyệt phẩm vang được vinh danh Grand Cru.

Premier Cru: Dành cho những chai vang có chất lượng đặc biệt, Premier Cru khẳng định đẳng cấp thông qua hai tiêu chí:

• Chất lượng vườn nho: Tại Burgundy, những vườn nho sở hữu terroir xuất chúng được trao tặng danh hiệu Premier Cru cao quý.
• Phân hạng Grand Cru Classé: Hệ thống phân loại rượu vang Bordeaux năm 1855 đã vinh danh một số vườn nho xuất sắc nhất, xếp hạng chúng vào Premier Cru theo tiêu chí này.

Grand Cru và Premier Cru đại diện cho đỉnh cao chất lượng trong thế giới rượu vang Pháp, là niềm tự hào của nhà sản xuất và món quà quý giá dành cho những người sành vang đích thực.

2. Vin de Pays – IGP (Indication Géographique Protégée): Vin de Pays – IGP là lựa chọn lý tưởng cho những ai yêu thích sự cân bằng giữa chất lượng và giá cả. Rượu vang Pháp thuộc phân hạng này được sản xuất tại các vùng nho cụ thể, với quy định về giống nho và phương thức sản xuất linh hoạt hơn so với AOC, mang đến sự đa dạng về hương vị và mức giá phải chăng.
3. Vin de France (Vin de Table): Vin de France là phân hạng dành cho những loại rượu vang Pháp phổ thông, không bị giới hạn bởi các quy định về nguồn gốc xuất xứ và phương thức sản uất. Tuy nhiên, rượu vang Vin de France vẫn đảm bảo chất lượng cơ bản và mang đến sự đa dạng về hương vị, phù hợp với nhu cầu sử dụng hàng ngày hoặc những bữa ăn bình dân.

Các vùng sản xuất rượu vang Pháp nổi tiếng

Rượu vang từ vùng Bordeaux

Nổi tiếng toàn cầu với thương hiệu vang đẳng cấp, Bordeaux tự hào mang đến những chai vang Pháp nổi tiếng với hương thơm đậm đà và vị tannin tinh tế. Nằm ở phía tây nam nước Pháp, vùng đất này là nơi sinh ra những tuyệt phẩm vang lừng danh.

Bordeaux được chia thành nhiều khu vực sản xuất, mỗi nơi mang đến những phong cách độc đáo, từ sự tinh tế của Margaux đến sự mạnh mẽ của Pauillac. Sự kết hợp hoàn hảo giữa nho Cabernet Sauvignon và Merlot tạo nên cấu trúc phức tạp và hương vị trái cây đa dạng, chinh phục mọi thực khách yêu rượu vang Pháp.

Hơn cả một thức uống, rượu vang Bordeaux là biểu tượng cho sự tinh tế và đẳng cấp. Chất lượng tuyệt hảo cùng sự đa dạng phong phú đã đưa Bordeaux trở thành lựa chọn hàng đầu cho những tín đồ yêu thích khám phá thế giới rượu vang Pháp đầy mê hoặc.

Thung lũng Rhône

Nằm dọc theo dòng sông Rhône thơ mộng ở phía đông nam nước Pháp, Thung lũng Rhône nổi tiếng là một trong những nhà sản xuất rượu vang lớn nhất tại đây. Nơi đây sở hữu những vườn nho bạt ngàn, nơi những trái nho Grenache, Syrah và Viognier được vun trồng và chăm sóc cẩn thận, tạo nên những chai vang Pháp hảo hạng mang đậm dấu ấn riêng.

Giống như vùng Bordeaux vang danh, Thung lũng Rhône cũng sản xuất rượu vang đỏ theo phong cách truyền thống. Tuy nhiên, phong cách và thành phần pha trộn rượu vang ở đây lại có sự khác biệt rõ rệt giữa miền Bắc và miền Nam.

Miền Bắc Rhône tập trung vào sản xuất rượu vang Syrah đơn nho. Rượu vang nơi đây mang hương vị đặc trưng gần như mặn, kết hợp hài hòa giữa hương ô liu đen, mận chín mọng và các loại thảo mộc xanh tươi mát, tạo nên sự độc đáo và tinh tế khó quên.

Miền Nam Rhône lại nổi tiếng với hỗn hợp Grenache-Syrah, đôi khi được pha trộn thêm Mourvèdre. Rượu vang Pháp nơi đây mang hương vị khói đặc trưng, hòa quyện cùng vị mâm xôi ngọt ngào, mận chín và hoa oải hương thanh tao, tạo nên một bản giao hưởng hương vị đầy lôi cuốn và quyến rũ.

Rượu vang Burgndy 

Burgundy, hay còn được biết đến với cái tên Bourgogne, ẩn chứa một hành trình làm vang đầy mê hoặc, nơi sản sinh ra những chai vang cao cấp chinh phục giới sành vang toàn cầu. Nơi đây được xem như biểu tượng cho vùng vang huyền thoại với thổ nhưỡng dành riêng cho hai giống nho nổi tiếng: Pinot Noir và Chardonnay.

Bourgogne được mệnh danh là vùng rượu vang huyền thoại với điều kiện thổ nhưỡng độc đáo, nơi lý tưởng để hai giống nho Pinot Noir và Chardonnay tỏa sáng rực rỡ. Khí hậu lục địa mát mẻ cùng lớp đất đá vôi từ kỷ Jura tạo nên môi trường hoàn hảo để hai giống nho này phát triển, mang đến hương vị thanh tao, tinh tế cùng vị khoáng đặc trưng và độ chua cao.

Tuy nhiên, điều kiện thời tiết tại Bourgogne luôn thay đổi và khó đoán trước, tạo nên nét độc đáo cho rượu vang nơi đây. Mỗi niên vụ mang theo những sắc thái riêng biệt, thể hiện qua hương vị và cấu trúc của rượu. Chính sự biến ảo này khiến cho việc khám phá rượu vang Bourgogne trở nên vô cùng thú vị và đầy bất ngờ, níu chân du khách và khiến họ say mê trước những chai vang tinh túy.

Rượu vang  ALSACE

Nằm ở phía Đông Bắc nước Pháp, giáp với biên giới Đức, Alsace được biết đến như quê hương của nhiều giống nho vang Pháp nổi tiếng như Riesling, Pinot Gris, Pinot Blanc và Gewurztraminer. Tuy nhiên, hành trình để Alsace trở thành một phần của Pháp không hề dễ dàng. Vùng đất này từng thuộc về nhiều quốc gia khác nhau, từ Pháp đến Đức, sau những cuộc chiến tranh Napoleon và Thế chiến thứ hai. Mãi đến năm 1945, Alsace mới chính thức được trả tự do và thuộc toàn quyền sở hữu của Pháp.

Lịch sử phức tạp này ảnh hưởng không nhỏ đến phong cách rượu vang Alsace. Ban đầu, rượu vang Alsace thường bị nhầm lẫn với rượu vang Đức do chịu ảnh hưởng từ kỹ thuật sản xuất của quốc gia này. Tuy nhiên, qua thời gian, các nhà sản xuất rượu vang Alsace đã cải tiến kỹ thuật, áp dụng phương pháp lên men hoàn toàn để tạo ra những chai vang ít ngọt hơn, dễ kết hợp với đồ ăn hơn so với vang Đức.

Alsace là quê hương của nhiều giống nho vang quý giá, với Riesling, Pinot Gris, Pinot Blanc và Gewurztraminer là những giống nho phổ biến nhất, chiếm đến 90% diện tích trồng nho tại đây. Khí hậu mát mẻ của vùng được xem là yếu tố then chốt tạo điều kiện cho sự phát triển của các giống nho này. Bên cạnh đó, Pinot Noir cũng là một giống nho quan trọng tại Alsace, với 10% diện tích trồng nho được dành cho giống nho này.

Beaujolais

Beaujolais, một tiểu vùng rượu vang thuộc Burgundy, Pháp, từ lâu đã nổi tiếng với truyền thống sản xuất rượu vang “vin de l’année” để chào mừng vụ thu hoạch nho. Tuy nhiên, trước Thế chiến thứ hai, những chai vang này chỉ được tiêu thụ tại địa phương và chưa được biết đến rộng rãi.

Năm 1937, AOC Beaujolais được thành lập, quy định rằng rượu vang Beaujolais trong năm chỉ được phép xuất hiện trên thị trường sau ngày 15 tháng 12 của mùa thu hoạch. Năm 1951, luật lệ được nới lỏng vào ngày 13 tháng 11, và UIVB (Hiệp hội Liên ngành Rượu vang Beaujolais) đã chọn ngày này làm ngày chính thức ra mắt rượu vang Beaujolais Nouveau.

Nhờ sự nhạy bén của các chuyên gia marketing UIVB, lễ hội Beaujolais Nouveau đã thu hút sự chú ý của giới truyền thông trong những năm 1970 và trở thành sự kiện quốc gia tại Pháp. Lễ hội sau đó lan rộng sang các nước láng giềng châu Âu, Bắc Mỹ và châu Á trong những thập niên tiếp theo. Năm 1985, ngày chính thức tổ chức lễ hội được đổi thành thứ Năm của tuần thứ ba trong tháng 11.

Beaujolais Nouveau được làm từ nho Gamay duy nhất, được trồng rộng rãi khắp vùng. Sau khi thu hoạch, nho được nhanh chóng lên men theo phương pháp “Carbonic Maceration” (lên men nguyên quả) để giữ trọn hương vị trái cây tươi ngon, hạn chế vị đắng từ vỏ và cuống nho.

Kết quả là một loại rượu vang trẻ trung, sôi động với màu sắc rực rỡ như tím, hồng. Beaujolais Nouveau thường được thưởng thức ngay sau khi đóng chai (6-8 tuần sau khi thu hoạch) và không thích hợp để lưu trữ lâu.

Champagne

Nhắc đến rượu vang sủi tăm trứ danh thế giới, không thể bỏ qua cái tên Champagne – vùng đất duy nhất được vinh danh sản xuất rượu vang Champagne chính hiệu (hay còn gọi là sâm panh theo cách gọi quen thuộc của người Việt).

Khác biệt với những miền đất có văn ôn hòa khác của Pháp, Champagne mang trên mình khí hậu lạnh giá cùng địa hình đồi núi phức tạp. Tuy nhiên, điều kiện khắc nghiệt này lại là yếu tố then chốt tạo nên hương vị độc đáo cho loại vang sủi tăm hảo hạng này.

Hơn thế nữa, Champagne còn là nơi ươm mầm cho nhiều giống nho quý hiếm, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguyên liệu cho ngành sản xuất vang trên khắp nước Pháp.

Thung lũng Loire

Nổi tiếng với những chai vang trắng Sauvignon Blanc, Muscadet và Chenin Blanc hảo hạng, Thung lũng Loire thu hút du khách bởi vẻ đẹp như tranh vẽ với những lâu đài cổ tích và những vườn nho xanh mướt trải dài bên dòng sông Loire thơ mộng.

Tại đây, du khách có cơ hội khám phá sự đa dạng trong phong cách rượu vang được tạo ra từ nhiều giống nho khác nhau, trồng và sản xuất tại các điểm dọc theo dòng sông. Chenin Blancs khô thanh tao, Sauvignon Blancs thơm nồng nàn và Muscadets nhẹ nhàng là những lựa chọn không thể bỏ qua.

Bốn tiểu vùng của Thung lũng Loire mang đến những trải nghiệm rượu vang độc đáo riêng biệt:

• Upper Loire: Nổi tiếng với Sauvignon Blanc và Sancerre, nơi du khách có thể cảm nhận hương vị cỏ xạ hương, vỏ chanh và hương cỏ đặc trưng.
• Touraine: Khí hậu lạnh giá tạo điều kiện cho Chenin Blancs phát triển với hương vị đa dạng và Cabernet Franc đỏ cay nồng, mang đến dư vị ớt chuông và anh đào đỏ.
• Anjou-Saumur: Nơi sản xuất Savennières khô, Coteaux du Layon ngọt ngào và rượu Saumur đỏ, hứa hẹn mang đến những trải nghiệm vị giác khó quên.
• Pays Nantais: Nổi tiếng với Muscadet khô và rượu vang trắng Melon de Bourgogne, mang đến sự thanh tao và tinh tế trong từng ngụm thưởng thức.

Provence

Với lịch sử hơn 2.600 năm, Provence tự hào là vùng trồng nho lâu đời nhất nước Pháp. Nơi đây nổi tiếng với sản xuất rượu vang hồng, tuy nhiên cũng có một số loại rượu vang đỏ được yêu thích không kém. Rượu vang hồng khô của Provence mang hương vị đặc trưng của dưa hấu, dâu tây và cần tây, tạo nên sự thanh tao và tinh tế khó quên.

Nằm ở phía đông nam nước Pháp, gần với Địa Trung Hải thơ mộng, Provence được ví như một trong những vùng rượu vang ấm áp nhất. Khí hậu và phong cách nho, rượu vang nơi đây có nhiều điểm tương đồng với vùng rượu vang Nam Rhône.

Provence sở hữu tám Appellation (khu vực sản xuất rượu vang có chứng nhận chất lượng) và Bandol là tên gọi hàng đầu. Rượu vang đỏ Mourvèdre được sản xuất tại tiểu vùng Bandol mang màu đỏ đậm ấn tượng, cùng hương vị mận chín, thịt nướng và thảo mộc phong phú, chinh phục mọi thực khách. Giống như Bordeaux, khu vực này cũng áp dụng hệ thống phân loại các cơ sở sản xuất rượu vang uy tín nhất, đảm bảo chất lượng và danh tiếng cho những chai vang mang thương hiệu Provence.

Vùng trồng nho Sud-Ouest

Nổi tiếng với sự đa dạng về giống nho và phong cách rượu vang, Tây Nam Bộ của Pháp là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá những trải nghiệm mới mẻ. Nơi đây sở hữu những tiểu vùng riêng biệt, mỗi nơi mang đến những chai vang đỏ đậm đà gợi nhớ đến Bordeaux hay những chai vang trắng thanh tao đầy tinh tế.

Tuy không nổi tiếng quốc tế như các vùng vang khác của Pháp, Tây Nam Bộ vẫn ẩn chứa sức hút riêng với những nét đặc trưng độc đáo. Du khách có thể khám phá các khu vực sản xuất rượu vang nổi tiếng như Bergerac và Dordogne, Garonne và Cahors, Gascony, Béarn và Basque Country, cùng nhiều khu vực nhỏ hơn khác.

Malbec là một trong những giống nho phổ biến nhất ở Tây Nam Bộ, tạo nên những chai vang đỏ nồng độ trung bình với vị tannin mềm mại và hương vị trái cây đặc trưng như anh đào, mận và lá khô. Bên cạnh đó, du khách cũng có thể thưởng thức những chai vang trắng Colombard, Ugni Blanc và Gros Manseng đầy sắc nét với hương trái cây tươi mát.

Đặc biệt, Tây Nam Bộ còn sở hữu Tannat – một loại nho quý hiếm mang đến những chai vang đỏ với vị tannin đậm, khô và hương khói đặc trưng của blackcurrant và cam thảo.

Languedoc-Roussillon

Mặc dù không nổi tiếng như những vùng vang danh giá khác, Languedoc-Roussillon lại là khu vực sản xuất rượu vang lớn nhất nước Pháp về diện tích vườn nho, đóng góp tới một phần ba sản lượng rượu vang toàn quốc.

Languedoc-Roussillon tập trung vào sản xuất rượu vang số lượng lớn với giá cả phải chăng, tạo nên thương hiệu vang Pháp giá rẻ. Tuy nhiên, nơi đây vẫn ẩn chứa những chai vang chất lượng cao và những phong cách sáng tạo độc đáo.

Hỗn hợp Grenache nơi đây mang hương vị đậm đà, phảng phất hương mâm xôi, cam thảo, mận và đá thảo mộc. Rượu vang Carignan lại mang đến dư vị nam việt quất khô, mâm xôi và cam thảo. Để thưởng thức hương vị trọn vẹn nhất, hãy tìm kiếm những chai vang Carignan được đánh dấu “vieilles vignes” – nơi những cây nho lâu năm mang đến tinh hoa cho từng giọt rượu.

Đặc biệt, Languedoc-Roussillon còn tự hào là nơi sản sinh ra Blanquette de Limoux – loại vang sủi lâu đời nhất thế giới, được cho là nguồn cảm hứng ban đầu cho rượu vang Champagne trứ danh. Với nguyên liệu chính là nho Mauzcar của vùng, Blanquette de Limoux mang hương vị táo nướng thanh tao, tinh tế, chinh phục mọi thực khách.

Hòn Đảo Corsica

Nằm gần Ý hơn Pháp nhưng thuộc chủ quyền của Pháp, Corsica mang vẻ đẹp độc đáo với nền sản xuất rượu vang mang đậm dấu ấn Ý, đặc biệt là Tuscany. Nơi đây sở hữu sự đa dạng trong các giống nho được trồng, từ Pinot Noir, Barbarossa đến Tempranillo, tạo nên những chai vang với hương vị riêng biệt.

Hòn đảo Corsica tự hào sở hữu 9 Appellation (khu vực sản xuất rượu vang có chứng nhận chất lượng) với tên gọi riêng, công nhận phương pháp sản xuất và phong cách rượu vang đặc trưng của từng khu vực. Điều thú vị là hầu hết rượu vang được sản xuất tại đây đều được tiêu thụ nội địa, ít xuất khẩu ra ngoài.

Nielluccio, hay còn gọi là Sangiovese, là giống nho phổ biến nhất ở Corsica, tạo nên những chai vang hồng đậm đà với hương vị mâm xôi đặc trưng. Bên cạnh đó, Vermentino cũng là một giống nho được yêu thích, mang đến những chai vang trắng phong phú, thanh tao với hương vị thảo mộc gợi nhớ đến Sauvignon Blanc.

Các giống nho chính nổi tiếng tại Pháp

Giống nho Chardonnay 

Chardonnay, giống nho trắng thượng hạng, có nguồn gốc từ những vườn nho trứ danh của Burgundy, Pháp. Ngày nay, Chardonnay đã vươn xa khỏi quê hương, hiện diện ở hầu hết các vùng sản xuất rượu vang trên thế giới. Nhờ sự đa dạng trong hương vị, Chardonnay được sử dụng để tạo nên nhiều loại rượu vang trắng và vang sủi tăm khác nhau, chinh phục khẩu vị của thực khách trên toàn cầu.

Tại Pháp, Chardonnay được yêu thích bởi khả năng thích nghi với nhiều điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng, mang đến những chai vang trắng với hương vị phong phú. Từ những vùng mát mẻ như Chablis, Chardonnay mang đến hương vị khoáng chất tinh tế cùng vị chua thanh tao. Đến những vùng ấm áp hơn như California, Chardonnay lại bộc lộ hương vị trái cây nhiệt đới chín mọng, xen lẫn chút kem béo ngậy.

Chardonnay cũng là thành phần quan trọng trong sản xuất rượu vang sủi tăm, tiêu biểu như Champagne. Nho Chardonnay mang đến cho Champagne sự thanh lịch, tinh tế và cấu trúc cân bằng hoàn hảo. Bên cạnh đó, Chardonnay còn được sử dụng để tạo nên các loại vang sủi tăm khác như Crémant de Bourgogne, Crémant d’Alsace, v.v.

Với sự đa dạng và phong phú trong hương vị, Chardonnay xứng đáng là “Nữ Hoàng Nho Trắng”

Giống nho Pinot Noir

Pinot Noir, giống nho quý có nguồn gốc từ Burgundy, được biết đến với những chùm nho đặc trưng và được sử dụng để sản xuất rượu vang Pháp ở các cấp độ Appellation, Villages và Premier Cru. Nho nhanh chóng khẳng định vị thế tại Champagne, nơi nó chiếm tới 40% tổng số diện tích trồng nho.

Pinot Noir được lên men riêng biệt hoặc pha trộn với các giống nho khác, mang đến bảng màu hương vị đa dạng. Nổi tiếng với sự thanh lịch, tinh tế, Pinot Noir cũng có thể tạo nên những chai vang đậm đà và mạnh mẽ hơn.

Giống nho Merlot

Ra đời từ vùng Bordeaux vào cuối thế kỷ 18, Merlot là giống nho đen mang đến hương thơm nồng nàn, phát triển theo thời gian lão hóa. Nho được sử dụng rộng rãi trong sản xuất rượu vang từ lâu đài Bordeaux, nổi tiếng với màu sắc, độ tròn vị và hương trái cây đặc trưng. Nhờ những ưu điểm này, Merlot đã vươn xa khỏi vùng Bordeaux, trở thành giống nho phổ biến trên toàn cầu.

Giống nho Cabernet Sauvignon

Cabernet Sauvignon, được lai tạo từ Cabernet Franc và Sauvignon Blanc tại vùng Bordeaux, Pháp, đã trở thành giống nho đỏ nổi tiếng toàn cầu nhờ sự xuất hiện trong những chai vang Bordeaux trứ danh. Nho đóng vai trò chủ đạo trong việc pha trộn vang đỏ bờ trái Bordeaux, cùng với Merlot và Cabernet Franc tạo ra những chai rượu vang Pháp nổi tiếng trên toàn cầu.

Nổi tiếng với biệt danh “Ông vua nho đỏ”, Cabernet Sauvignon đã vươn xa khỏi quê hương Pháp, lan rộng khắp châu Âu và tìm thấy “ngôi nhà mới” ở những vùng đất vang danh như dãy núi Santa Cruz của California, Thung lũng Napa, Vịnh Hawkes của New Zealand, Vùng Margaret River và Coonawarra của Úc, hay Thung lũng Maipo và Colchagua của Chile. Trong suốt thế kỷ 20, Cabernet Sauvignon nắm giữ vị trí giống nho làm vang đỏ được trồng rộng rãi nhất thế giới.

Sauvignon Blanc

Nổi tiếng là một trong những giống nho trắng làm rượu vang Pháp xuất sắc nhất, Sauvignon Blanc có nguồn gốc từ vùng Bordeaux. Được ưa chuộng bởi hương vị tươi mát và khoáng chất tinh tế, Sauvignon Blanc tạo nên những chai vang trắng ngọt ngào hoặc khô chất lượng cao với hương thơm đa dạng, biến hóa theo vùng trồng và sở hữu tiềm năng lão hóa ấn tượng. Nho cũng được tìm thấy ở Thung lũng Loire, Provence, Thung lũng Cher và Languedoc.

Cabernet Franc

Cabernet Franc, được coi là một loại nho “cổ đại”, nổi tiếng với cấu trúc thanh lịch và vị chát mịn, cùng hương vị cay nhẹ đặc trưng. Nho đỏ tinh tế này thường được pha trộn với Petit Verdot, Merlot hoặc thậm chí Cabernet Sauvignon để tạo thêm độ tròn vị và hương thơm phong phú. Cabernet Franc là giống nho lịch sử của Saint-Emilion, được tìm thấy chủ yếu ở khu vực Tây Nam, đặc biệt là Pomerol và Fronsac.